Saturday 10 August 2013

....clainne na Ghorta Mhór

réamhrá, fós


....nior mhaith liom sna blaganna seo aire a tharraingt ormsa féin ach ar a phobal, ar an nasc a bhfuil eadrainn agus sinn iná gclainne na Ghorta Mhór....Mar sin féin tá orm mé féin a mhiniú duit fíorbheagán!.....

Is deacair é a chréidiunt an t-am faoi lathair, ach bhi sé ráite fá dtaobh de Learpholl céad bhlain ó shin go raibh sé ina priomh-cathair na nÉireannaigh 'thar lear'. Ach ba fíor é.....mar shampla a bhi TP Ó Connor ina fheisire i Westminster don phobal ina conaí sa cheantar 'Vauxhall' o 1885-1929.

                                                        

Bhi se ina haon fheisire amháin don 'Irish Nationalist Party' i mBreatain. Bhi na Fínini an-gniomhacha i Learpholl is sa dtaobh thiar thuaidh anseo sna 1880í. Tá léargas iomlán faoi an stair seo i leabhair (as Béarla) Irish, Catholic and Scouse le John Belchem (2007):

                                                   
Staraí proifisiunta an-mhaith é JB, agus ollamh in aon na hOllscoileanna i Learpholl, The University of Liverpool.

Ach cá as doibh na Éireannaigh seo agus en fáth?......Bhuel, lagmholtach, cinnte, ach JB agus é 'low Irish' a cuireann sé orainn! Mar sin féin, tá ceart aige - bhi inár ndaoine dishealbhaithe is bochta, inár gclainne na Ghorta Mhór, an formhor againn. Ni raibh ar ndóthain airgid le íoc don turas trasna Aigéain chuig An tOileán Úr. D'fhan muid in aice leis na duganna, i 'Vauxhall', sna sluma........

               

' Caitliceach'?....Mmmm......tá is níl!......Bhi an an-laidir an tionchar cléireach caitliceach orthu, cinnte. Ach ni hioonan 'creidmheach' is 'cléireach' ar chor ar bith! Ar a laghad, afach, bhi iarracht leanunach smacht na sagairt ar an phobal; agus d'éirigh leis, d'áirithe fá dtaobh den meánaicme uaillmhianach. Agus lean an tionchar seo ar an méanaicme i Learpholl go dtí na '50 an aoise seo caite.....Nil an oiread sin éritheach, iad an cléir, a smacht leanúnach a choinneáil ar na 'low Irish' sa deireadh an scéil!.....

Agus me ar ais on bPáras i Maí 1979, agus mé éirithe as seirbhis don Dheoise, bhi orm a bheith ar lorg ar jab eigin....

Chun scéil fada a cur níos gairid, maonithe leis dheontas on Rialtas, bhí mé ag freastal ar cúrsai ag an Ollscoíl leis oilliunt mar oibrí sóisialta a fhail. Agus bhi mé obair don Rialtas  - sa seirbhis promhaidh, ar dtús, agus, níos déanaí, sna gcuirteanna an teaglaigh - go dti 2007.....Bhi me ag obair i measc na 'low Irish' le triocha bhliain gan aire a ghlacadh orm féin imo shagart!......

Shocraigh me, agus mé scortha as an jab, le trí tograi a thógáil: mo 'leabharlann' beag Gaelige a léamh, ceol a sheim gach aon lá ar an horgáin béal, agus líníocht a dhéanamh gach aon lá freisin.....Ach chun nasc a dhéanamh idir na tógraí seo agus an diagacht, lean mé cúrsa léinn eile, an am seo taighde iar-ceime. Bhi teideal ar an taighde; The Roman Catholic Eucharist - Its Erotic Heart, foilsithe i leabhar - as Béarla - Emily and the Mystagogue.....ni raibh se in 'best seller' ar chor a bith!!!


                                               


So! D'inis mé an scéal duit leis a bhunus ag na blaganna seo a mhiniú duitse!......

Ba mhaith liom mo chuid beag a chur ar an carn Gaelach......chun an mheon Gaelach a fhuascailt (dá laghad é leis mó chuid beag!) agus a bláthadh chun dtionchar ár gcultuir a roinnt le gach aon duine thar gach aon teorainn.....Agus sin fá dtaobh den cheart is den ghrá croíúil (anghrách, mar a nduirt mé!).......

Slán go fóill!

Táim ag suaslódáil an amhran seo.....Bhi mé ag éisteacht leis ar Raidió Fáilte ar maidin.....Bain sult as!

No comments:

Post a Comment